Het EcoDesign van circulaire verlichting

Een product ontstaat aan de ontwerptafel. Duurzame verlichting komt dan ook al in de ontwerpfase tot leven. De designer zal namelijk niet alleen over het design en het gebruiksgemak van de verlichting moeten nadenken, maar ook over de circulariteit van het product. Om circulaire verlichting te ontwikkelen, moet het design dus al circulair zijn.

Hoewel een lange levensduur het uitgangspunt is, kunnen zich toch situaties voordoen waarin armaturen vervangen moeten worden. Het is daarom van groot belang dat een product eenvoudig gedemonteerd en gerecycled kan worden. Zo blijft het afval zoveel mogelijk beperkt en wordt het armatuur zo goed mogelijk gebruikt. De materiaalkeuze heeft een grote invloed op de recyclebaarheid van armaturen.

Het belang van materiaal

In de producten van Intra Lighting wordt hoofdzakelijk gebruik gemaakt van aluminium, kunststof, plaatmetaal en elektronische componenten. Vooralsnog worden deze materialen vooral zuiver in een product verwerkt. Om het gebruik van nieuwe materialen te verminderen, wordt onderzocht hoe productie-afval als materiaal gebruikt kan worden.

Ook streeft Intra Lighting naar een toenemend gebruik van gerecyclede materialen. Nu bestaan witte armaturen voor circa 20% uit gerecyclede materialen. Dit zal gaan veranderen. Het nieuwe armatuur Pyrymyd laat zien wat Intra Lighting kan bereiken. Het akoestische paneel is namelijk voor 60% gemaakt van gerecyclede materialen en is na gebruik 100% recyclebaar.

Net zoals Intra Lighting zijn LedsC4 en Multiline nog aan het onderzoeken hoe zij producten kunnen maken van gerecycled materiaal. Inmiddels produceert Multiline extrusieprofielen die voor 70% bestaan uit gerecycled aluminium. LedsC4 heeft ervoor gezorgd dat 79% van haar producten is gemaakt van een recyclebaar hoofdbestanddeel. Op dit moment wordt 6% van haar armaturen geproduceerd met gerecyclede materialen. Zorgen voor een toename in dit percentage is een uitdaging waar LedsC4 momenteel druk mee bezig is. In 2026 wil zij dat 20% van haar producten wordt gemaakt van gerecyclede materialen. Een grote stap zal gezet worden in 2024. Volgend jaar zal namelijk een nieuw product worden gelanceerd dat geheel bestaat uit gerecyclede materialen.

Niet alleen focussen Intra Lighting en LedsC4 zich op gerecyclede materialen, maar ook kijken zij naar duurzamere alternatieven. Zo gebruikt Intra Lighting 100% ecologisch mos om een armatuur van een akoestische functie te voorzien. Verder zullen zij producten met een gemiddelde behoefte aan warmteafvoer van thermoplastic maken. Zo wordt het gebruik van aluminium verminderd en zal het productie-proces minder energie verbruiken. Ook de langere levensduur en de verminderde afval- productie zijn voordelen van thermoplastic (Sustainability Guide, p. 31-33). LedsC4 zal vaker gebruik gaan maken van koolstofarme materialen, zoals koolstofarm aluminium. De collectie Circular is al van dit materiaal gemaakt.

In de toekomst zal Intra Lighting ernaar blijven streven om minder (verschillende soorten) materialen te gebruiken, profiellengtes te optimaliseren en het aantal componenten te verminderen, zonder dat dit ten koste zal gaan van de kwaliteit. De Nitor Flat is het eerste armatuur waarbij dit gelukt is (Sustainability Guide, p. 33). Om consumenten inzicht te kunnen geven in de gebruikte materialen, is Intra Lighting materiaallijsten van haar armaturen aan het ontwikkelen. Zo worden consumenten in staat gesteld om geïnformeerde aankoopbeslissingen te nemen (Sustainability Guide, p. 37).

Het belang van techniek

Om armaturen te kunnen recyclen, moet de verlichting eenvoudig te demonteren zijn. Dit betekent dat al in de ontwerpfase en tijdens het productieproces goed nagedacht moet worden over de technische eigenschappen van circulaire verlichting. Een design voor demontage houdt in dat componenten niet aan elkaar worden vastgelijmd. Zo kunnen onderdelen eenvoudig en zonder schade uit elkaar worden gehaald. Ook moet een armatuur uit verschillende delen bestaan. Hierdoor kan het product makkelijk getransporteerd worden naar de fabriek, waar onderdelen gerecycled kunnen worden. Bovendien ontstaat dankzij demontage en recyclen alleen het afval dat onvermijdelijk is. De aluminiumprofielen van Multiline zijn demonteerbaar, waardoor basiscomponenten, zoals het profiel, ledboard, driver en de afscherming na demontage een nieuwe bestemming kunnen krijgen. Ook is 90% van de verlichtingsarmaturen van LedsC4 eenvoudig te demonteren.

Niet alleen demontage kan van groot belang zijn voor het ontwikkelen van duurzame verlichting. Ook modulaire designs zorgen ervoor dat het gebruikte materiaal en aantal componenten worden geminimaliseerd. Bij modulaire verlichting zijn verschillende onderdelen namelijk uitwisselbaar, waardoor ze hergebruikt kunnen worden in een nieuw design. Zo kan Intra Lighting componenten van de Wave ook toepassen in de Hexagon of Kalis. Hierdoor kan verlichting ontworpen worden dat voldoet aan de wensen en behoeften van de klant, terwijl gebruik wordt gemaakt van multi-inzetbare componenten. Wanneer na verloop van tijd een nieuw design gewenst is, kunnen het ontwerp en de instellingen eenvoudig aangepast worden. Zo wordt voorkomen dat een goed werkend armatuur op de vuilnisbelt verdwijnt.

Levenscyclus van circulaire verlichting

Duurzame verlichting wordt niet geproduceerd voor de korte termijn. Het is de bedoeling dat armaturen worden geïnstalleerd voor langdurig gebruik. Daarvoor is onderhoud en reparatie essentieel. Zo wordt een armatuur zo goed en veel mogelijk gebruikt. Ook onze merken zetten zich in om de levensduur van armaturen te verlengen.

Het belang van onderhoud en reparatie

Bij het ontwerpen van armaturen houdt Intra Lighting zich bezig met de bestendigheid, het tijdloze design en de details van armaturen. De bestendigheid van armaturen wordt strikt getest, zodat een langere levensduur gegarandeerd kan worden. Zo test Intra Lighting haar armaturen in ruimtes van 35 graden Celsius. Het grote vertrouwen in de kwaliteit en bestendigheid van haar armaturen zorgt ervoor dat zij een garantie van zeven jaar aanbiedt. Daarnaast besteedt Intra Lighting aandacht aan de levensduur van drivers en lichtbronnen. Ieder type project vraagt om een andere lichtintensiteit, waardoor de levensduur van lichtbronnen per ruimte kan verschillen. Zo zal kantoorverlichting dagelijks minder lang branden dan hotelverlichting. Dankzij systemen, zoals DALI-2 met D4i-drivers, kunnen de branduren van verlichting gemonitord worden. Hierdoor wordt de resterende levensduur van lichtbronnen en drivers inzichtelijk gemaakt. Dit zorgt ervoor dat onderhoudsbeurten en storingen beter voorspeld kunnen worden. Zo wordt voorkomen dat armaturen vroegtijdig worden weggegooid. Aangezien de producten in eigen fabrieken worden geproduceerd, beschikt Intra Lighting over alle documentatie van het desbetreffende armatuur. Hierdoor is het armatuur eenvoudig te traceren. Dit is van belang voor reparatie- en onderhoudsservices. Kortom, inzicht in de prestaties van verlichting maakt een langere levensduur mogelijk.

Ook reparatie en onderhoud zorgen voor een langere levensduur van armaturen. De levensduur van lichtbronnen en drivers is korter dan de levensduur van het armatuur zelf. Daarom heeft Intra Lighting het mogelijk gemaakt om armaturen op locatie te onderhouden, mits het armatuur is geproduceerd sinds 2020. Ook faciliteert Intra Lighting een handel in losse onderdelen. Zo kunnen losse onderdelen vervangen worden om storingen of defecten op te lossen. Door verschillende producten en collecties van dezelfde onderdelen te voorzien, is reparatie en onderhoud eenvoudiger geworden.

‘Producten zolang als mogelijk gebruiken, daar streeft Intra Lighting naar.’

Net zoals Intra Lighting heeft LedsC4 zich ingezet om onderhoud en reparatie van haar armaturen te vergemakkelijken. Allereerst kan bij 99% van de producten van LedsC4 het controle mechanisme, zoals een driver, vervangen worden. Daarnaast is LedsC4 bij 98% van haar producten in staat om de LED-module te vervangen, waardoor de levensduur van armaturen wordt verlengd en de afvalproductie afneemt. Zo verkiest ook LedsC4 onderhoud en reparatie boven gehele vervanging. Ook Multiline zet zich in voor het vergemakkelijken van onderhoud en reparatie. Zo maakt zij gebruik van de internationale Zhaga standaard. Dit is een gestandaardiseerde norm van verlichtingsonderdelen. Hierdoor kunnen componenten vervangen worden bij een defect, onafhankelijk van de fabrikant. Dit vergroot de kans op reparatie, waardoor de levensduur van de andere componenten toeneemt. Een dergelijke aanpak is essentieel in een circulaire economie (Multiline, 2022).

Het belang van een tijdloos EcoDesign

Een belangrijke aspect voor het verlengen van de levensduur van armaturen is het tijdloze design. Dit zorgt er namelijk voor dat een armatuur gewild, modern en relevant blijft. Stilistische tendensen worden daarom door Intra Lighting vermeden. Collecties, zoals de Kalis en Pipes, zijn al meer dan vijftien jaar op de markt. Dankzij technische updates blijven zij op de lange termijn relevant. Hierdoor zullen de armaturen niet achterhaald zijn en hoeven zij niet vervangen te worden. Ook ontwikkelt Intra Lighting uitsluitend collecties die in diverse soorten projecten toegepast kunnen worden. Zo is de verlichting voor verschillende ruimtes interessant.

Afval verminderen

Recyclen verlengt niet alleen de levensduur van bestanddelen van verlichting, maar draagt ook bij aan afvalvermindering. Dankzij afspraken met een afvalinzamelings- en recyclingbedrijf wordt het productie-afval van Intra Lighting verwerkt om te kunnen worden hergebruikt. Afvalbeheer is voor deze samenwerking van groot belang. Afval, bestaande uit kunststof, zal worden getransformeerd in PCB-houders en andere middelen om het productieproces en transport van product onderdelen te faciliteren.  Bovendien wordt de omvang van afval beperkt door profiellengtes te optimaliseren. De overgebleven profielen worden gebruikt voor nieuwe orders of verwerkt in demo-exemplaren. Het verminderen van afval wordt echter niet alleen bereikt door te recyclen. Intra Lighting beperkt de afvalproductie ook door armaturen alleen te produceren wanneer daarvoor een bestelling is geplaatst. Zo wordt overproductie voorkomen. Dit betekent dat er slechts een beperkt aantal armaturen op voorraad zijn. Deze armaturen staan bij Intra Lighting bekend als hardlopers, waardoor risico op ongebruikte producten uiterst beperkt is.

Het belang van duurzame verpakkingen

Tot slot zijn verpakkingen voor een groot deel verantwoordelijk voor de afvalproductie. Daarom zijn Intra Lighting en LedsC4 bezig met een transitie naar duurzame verpakkingen. Intra Lighting ontwikkelt plastic-vrije verpakkingen, waarbij zelfs het tape zal worden vervangen door een andere verpakkingsvorm. LedsC4 is hetzelfde van plan, waarbij de tape van ecologisch materiaal of papier gemaakt zal zijn. Momenteel gebruikt LedsC4 kartonverpakkingen met FSC certificering die geen nietjes bevatten. De voorraad kartonverpakkingen is bovendien verpakt in gerecycled plastic. Ook worden producten in de verpakkingen beschermd dankzij papieren materialen.

Daarnaast zal Intra Lighting de afvalproductie van verpakkingsmateriaal verminderen door de huidige verpakkingen voor interne transport te veranderen. Zo zullen verpakkingen voor eenmalig gebruik vervangen worden door herbruikbare ‘Euro-boxes’. Dit betekent dat voor transport tussen fabrieken en eigen leveranciers de eenmalige verpakkingen zullen verdwijnen. Daarentegen zullen houten pallets plaatsmaken voor hard-plastic pallets. Deze gaan langer mee en creëren minder rommel op de werkplaats. Om het papierenafval te verminderen, zal Intra Lighting meer gebruik gaan maken van digitale documentatie. Dit vergroot de toegankelijkheid van informatie en traceerbaarheid van armaturen, terwijl het papiergebruik wordt beperkt. Kortom, dit zal een win-win situatie zijn.

Retrofitten

Wanneer een oud armatuur vervangen moet worden of onnodig veel energie verbruikt, kan worden gekozen voor retrofitten. Retrofitten houdt in dat nieuwe technologie of functies worden toegevoegd aan oudere systemen. Fabrikant Multiline werkt hieraan mee door een nieuw binnenwerk op maat te maken. Zo blijft het armatuur behouden en hoeven er geen ingrijpende technische aanpassingen te gebeuren in het gebouw. Kortom, retrofitten zorgt voor verbeterde energetische prestaties zonder dat het gehele armatuur vervangen hoeft te worden (Multiline, 2022). Circulair én goedkoop.

‘Verbeterde energetische prestaties zonder het gehele armatuur te vervangen.’

Meer weten over retrofitten? Graag helpen wij je verder. Neem hier contact met ons op.

Meer weten over de duurzaamheid van Intra Lighting? Download de Sustainability Guideline hier.

Meer weten over de duurzaamheid bij LedsC4? Download de Sustainability Journey hier.